‘Seaspiracy’, fluisterde het op internet, riep het op Instagram. ‘Kijk de Netflix-docu ‘Seaspiracy’!! Er is geen planeet B.’
‘Ik eet nooit meer vis,’ noteerden we. ‘Definitief een vegan dieet,’ schreef een ander.
Seaspiracy is een Netflix-documentaire over het effect van grootschalige, om niet te zeggen industriële visserij op het ecosysteem van de oceanen, en daarmee op ons leven. Het is een activistische film, net als de voorganger Cowspiracy dat was, waarin vleesconsumptie verantwoordelijk werd gehouden voor zo ongeveer alle klimaatproblemen.
Dus we keken.
We zijn bij de Krat opgewekt en optimistisch. We geloven dat als één iemand zegt: dit kan anders, er dan altijd iemand zal volgen. En nog iemand. De Krat zelf is daar het beste voorbeeld van. Onze oprichtster Eefje Brugman richtte de Krat op en tien jaar later groeien we nog steeds. Omdat wij, en jullie, geloven in beter zorgen voor de aarde. Geloven in voedzaam eten, dat op een gezonde en respectvolle manier wordt geproduceerd.
Er zijn ook dagen dat de moed ons in de schoenen zinkt. Zo’n dag was het, toen we keken naar Seaspiracy. ‘Dit komt nooit meer goed,’ was onze eerste gedachte.
Seaspiracy doet forse uitspraken. Minstens de helft van de plastic soep zou bestaan uit visnetten en korven, terwijl onze verfoeide plastic rietjes maar voor 0,003 procent verantwoordelijk zijn. Vissen op de hedendaagse schaal zou ervoor zorgen dat in 2048 de oceanen vrijwel zijn leeggevist. Seaspiracy toont het wrede lot van de bijvangst, de moderne slavernij op Thaise schepen en de grootschalige illegale visserij voor de kust van Afrika, waardoor de kleine vissers daar uit arren moede de bush ingaan om daar apen te schieten. Waardoor ebola uit de jungle naar het dorp komt.
De organisatie die het ‘dolphin free’ keurmerk uitgeeft aan vissers kan dit niet garanderen: keurmeesters gaan tenslotte zelden mee de zee op. ‘Of ze worden omgekocht.’ De organisatie die de MSC-keurmerken uitgeeft – waarmee we erop vertrouwen dat de vis duurzaam gevangen is- zegt zo ongeveer hetzelfde.
Ophef en afgrijzen alom, ook bij ons. Wat moeten we in hemelsnaam beginnen als ook de natuurbeschermingsorganisaties ons, maar vooral de vissen, niet beschermen?
Nooit meer vis eten, zegt documentairemaker Ali Tabrizi.
De werkelijkheid is gelukkig iets rooskleuriger dan Tabrizi doet voorkomen. Factcheckers over de hele wereld togen aan het werk en er valt er wel wat op Tabrizi’s film af te dingen. De Marine Stewardship Council liet weten dat citaten in de film uit hun verband zijn getrokken. De dolfijnenvangst als bijproduct van tonijnvisserij is juist met zo’n 95% gedaald, claimen zij. Ook zeggen ze dat alle zorgelijke aspecten die Tabrizi aanstipt júist de aandacht hebben van de MSC.
Er wordt, zeggen natuurorganisaties, heel hard gewerkt aan het verduurzamen van de visserij, en de situatie is vele malen beter dan zo’n vijftien jaar geleden. Vissoorten die waren geminimaliseerd komen weer op een gezond aantal. Er is meer controle op de omstandigheden waaronder vis wordt gekweekt.
Wel is het zo dat het aandeel van de visserij in de plastic soep heel groot is, en dat dit tot nu toe door niemand ter sprake wordt gebracht.
Wat betekent dit voor ons? Wat betekent het voor de Krat?
We belden uiteraard met Schmidt Zeevis, die het leeuwendeel van onze vis levert. Schmidt is MSC-gecertificeerd, en vooralsnog is dat nog steeds het meest betrouwbare keurmerk dat er is. Vis van Schmidt wordt zoveel mogelijk lijngevangen, volgens de flyshootmethode. Een methode (voornamelijk toegepast in het Kanaal) die nauwelijks bodemverstoring veroorzaakt, de grote vissen onbeschadigd aan boord brengt en ondermaatse vissen, krabben en zeesterren in zee laat.
De mannen van Schmidt hebben ook nog een boodschap. Nederland blinkt uit in innovatie op visgebied; juist om de visstand te beschermen. Nederlandse schepen gebruikten de pulsmethode, die -ook volgens wetenschappelijk onderzoek- minder schade oplevert dan het boomkorvissen. Mag niet meer van Europa. Boze tongen beweren om de Franse visserij te pleasen.
Dus -we adviseren het niet voor het eerst- stem met je vork! Een keuze voor een bepaalde partij heeft invloed op landbouw, veeteelt en visserij op nationaal én internationaal niveau.
En: zorg dat je weet waar je vis vandaan komt. Wij houden de lijntjes in ieder geval goed in het oog.
